PODSTAWA PRAWNA:
ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.)

 

 

KTO I KIEDY MOŻE OTRZYMAĆ ZASIŁEK Z POMOCY SPOŁECZNEJ - WARUNKI


1 maja 2004 r. weszła w życie nowa ustawa o pomocy społecznej. Część form wsparcia przeniesiono do systemu świadczeń rodzinnych, który zaczął obowiązywać również 1 maja 2004 r. na mocy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 z późn zm.).
Zasiłki z pomocy społecznej i świadczenia rodzinne to dwa oddzielne, ale uzupełniające się systemy.

Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Z kolei system świadczeń rodzinnych jest wsparciem dla rodzin gorzej sytuowanych w wychowaniu dziecka (dzieci) oraz w sytuacji, kiedy w rodzinie znajduje się osoba niepełnosprawna wymagająca opieki i pomocy. Jego charakter jest mniej selektywny niż systemu świadczeń pomocy społecznej (wyższe kryteria dochodowe).

Konsekwencją tego rozróżnienia jest adresowanie pomocy społecznej do osób o najniższych dochodach. Pomoc mogą uzyskać osoby, których dochody nie są większe niż 477 zł (dla osoby samotnie gospodarującej) lub 351 zł (na osobę w rodzinie).


KIEDY MOŻNA OTRZYMAĆ ZASIŁEK?


O pomoc finansową mogą starać się osoby, które spełniają warunki określone w ustawie:

Podstawowy warunek dla wszystkich zasiłków – trudna sytuacja życiowa związana w szczególności z: sieroctwem, bezdomnością, bezrobociem, niepełnosprawnością, długotrwałą chorobą, problemami rodzin wielodzietnych, trudnościami w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, zdarzeniem losowym, klęską żywiołową lub ekologiczną.

Drugi warunek – trudna sytuacja finansowa: miesięczny dochód osoby ubiegającej się o pomoc społeczną nie może być większy od kwoty określonej w ustawie, czyli od tzw.: kryterium dochodowego.

UWAGA: oba warunki muszą być spełnione jednocześnie.


KRYTERIUM DOCHODOWE – JAK OBLICZA SIĘ DOCHÓD?


Wysokość kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej – 477 zł*
Wysokość kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – 351 zł*

 

* kryterium dochodowe obowiązujące od 1 października 2006 r. zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. Nr 135, poz. 950)

 

Należy zsumować przychody z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, czyli np. ubiegając się o pomoc w marcu trzeba przedstawić dochód z lutego.
Obliczając kryterium dochodowe na osobę w rodzinie sumujemy przychody (np. zarobki, renty i emerytury, zasiłek dla bezrobotnych) wszystkich członków rodziny. Muszą to być dochody netto, czyli bez podatku oraz składek na ubezpieczenia.
Do dochodu nie wlicza się również:
- kwoty alimentów, które płaci członek rodziny innym osobom (spoza rodziny),
- jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego (w tym tzw.: becikowego) oraz świadczeń w naturze,
- świadczeń przysługujących osobie bezrobotnej z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych.

UWAGA: należy pamiętać, że kryterium dochodowe zmienia się – podlega okresowej weryfikacji (co 3 lata).


KTO I KIEDY MOŻE OTRZYMAĆ ZASIŁEK Z POMOCY SPOŁECZNEJ – RODZAJE ŚWIADCZEŃ


Świadczeniami z pomocy społecznej są:

1) świadczenia pieniężne:
a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
e) pomoc dla rodzin zastępczych,
f) pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
g) świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców;

2) świadczenia niepieniężne:
a) praca socjalna,
b) składki na ubezpieczenie zdrowotne,
c) składki na ubezpieczenia społeczne,
d) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
e) sprawienie pogrzebu,
f) poradnictwo specjalistyczne,
g) interwencja kryzysowa,
h) schronienie,
i) posiłek,
j) niezbędne ubranie,
k) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
l) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
m) mieszkanie chronione,
n) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
o) opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo-wychowawczej,
p) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,
q) szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna prowadzone przez ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.


ZASIŁEK STAŁY

Zasiłek stały przysługuje:
1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2) w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje.

Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do zasiłku stałego.

Ważne pojęcia:

1. Całkowita niezdolność do pracy oznacza:
- całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy lub o całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji), albo
- zaliczenie do I lub II grupy inwalidów, lub
- znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności (odpowiednie orzeczenie Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności).

2. Renta socjalna – przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, której niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18 lat, albo w czasie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia. Jest przyznawana i wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

3. Rodzina – osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

ZASIŁEK OKRESOWY

Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Zasiłek okresowy ustala się:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2) w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50 % różnicy między:
1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.


ZASIŁEK CELOWY

W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy.

Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego lub rodzinie, która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej (niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi).

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:
1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;
2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

 

 

OBOWIĄZKI OSÓB KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY SPOŁECZNEJ
 

 

POMOC UDZIELANA JEST NA WNIOSEK OSOBY ZAINTERESOWANEJ PO PRZEPROWADZENIU RODZINNEGO WYWIADU ŚRODOWISKOWEGO W MIEJSCU ZAMIESZKANIA.

NA WYWIAD NALEŻY UMÓWIĆ SIĘ Z PRACOWNIKIEM SOCJALNYM W SIEDZIBIE TUT. OŚRODKA W DNI ROBOCZE W GODZ.: 7.30 - 10.00 LUB TELEFONICZNIE POD NR TEL.: 0-68 323-69-00 (W GODZ.: 7.30 - 10.00).

Pracownicy socjalni zajmujący się pomocą środowiskową po godz. 10 – tej wychodzą w teren, dlatego wskazane jest nawiązanie z nimi kontaktu w godzinach rannych.

Pracownik socjalny ma prawo domagać się od osoby lub rodziny oświadczenia o uzyskiwanych dochodach i stanie majątkowym. Jeśli osoba odmawia złożenia takiego oświadczenia, może spotkać się z odmową udzielenia pomocy finansowej.
Ponadto osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.

Decyzję o przyznaniu pomocy podejmuje i podpisuje dyrektor ośrodka. Od decyzji przysługuje stronie odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zielonej Górze.

 

W przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego.
Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną, mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.